Аз нахустин қадамҳои Истиқлолият доираҳои муайяни бадхоҳ бо истифода аз таҷрибаи даврони гузашта ва усулҳои озмуда, бо роҳи барангехтани низоъҳои дохилӣ ва бозиҳои сиёсие, ки бар асари онҳо ҳанӯз ҳазор сол пеш давлати бузурги Сомониён завол ёфта буд, тавонист миллати моро ба гирдоби мухолифат ва муқовимати сиёсӣ кашида, баъдан давлати ҷавони Тоҷикистонро дучори ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ гардонад. Дар натиҷа беш аз яксаду шаст ҳазор шаҳрванди мо ҷони худро аз даст дода, қариб як миллион нафар иҷборан хонаву дари худро тарк карда, ба кишварҳои ҳамсоя фирор намуданд. Даҳҳо ҳазор хонаҳои истиқоматӣ сӯзонда шуда ҳазорҳо иншооти иҷтимоӣ харобу валангор гардиданд, ки зарари иқтисодии он ба 10 миллиард долари амрикоӣ баробар шуд. Зарари маънавии ҷанг ҳадду ҳисоб надошт. Зеро бар асари он даҳҳо ҳазор занон аз шавҳарашон маҳрум гардида, зиёда аз 50 ҳазор кӯдакон ятим монданд.

Душманони миллати тоҷик, қувваҳои беруна ва шарикони дохилии онҳо мақсади қисмат кардани Тоҷикистон ва барҳам додани давлатдории тоҷиконро доштанд. Аммо баъди якдигарнофаҳмиҳо, дар ҳолате, ки тақдири миллати тоҷик ҳал мешуд, ба майдони сиёсат Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ворид гардиданд ва исбот карданд, ки воқеан ҳам ӯ ҳомии миллат аст. Ӯ дақиқназарона, андешамандона, ботаҳаммул қувваҳои бо ҳам зид, ақидаҳои дар назари аввал оштинопазирро ба созиш оварданд ва ҳамин тавр 27-уми июни соли 1997 Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ дар Тоҷикистон ба имзо расид. Эмомалӣ Раҳмон ба ҳама фаҳмонида тавонистанд, ки ба ҳам омадан ягона роҳи наҷоти Тоҷикистон аст ва пора-пора, қисм-қисм нашудан низ гувоҳи тақдири баланди мост. Акнун имрӯз дар тамоми Тоҷикистон эътироф мешавад, ки мо сарвари муносиб дорем ва тамоми дунё эътироф менамояд, ки тоҷикон тавассути хираду тамаддуни қарнҳо боз гирдовардаи худ хеле зуд ва сари вақт ба худ омаданду кишвари худро соҳибӣ намуданд.

Имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ шаҳодати пирӯзии хиради мардуми сулҳпарвар ва фарҳангсолори тоҷик мебошад, ки сиёсати пешгирифтаи давлатро дар он рӯзҳои душвор самимонаву дилгармона дастгирӣ намуданд. Таҷрибаи сулҳи тоҷикон аз назари воқеӣ ба оламиён нишон дод, ки ба роҳи сулҳу ваҳдат омадан мактаби ибратомӯз буда, барои ҳама халқу миллате, ки гирифтори ҷанг ва бесомониҳо мебошад, намунаи ибрат хоҳад буд. Аз ин лиҳоз, таҷрибаи сулҳофаринии тоҷиконро метавон ҳамчун таҷрибаи нави сулҳи тамоми халқҳо арзишманд донист.

Муҳимтарин комёбиву дастовардҳои кишвар натиҷаи меҳнати фидокорона ва иқдомҳои қаҳрамононаи муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Яке аз чунин дастоварди муҳими муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бешубҳа, барқарор кардани сулҳи комил ва ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон аст.

Таҷрибаи талхи ҷангҳои дохилӣ дар ҷаҳон шаҳодат медиҳад, ки ягон роҳбари давлат рақиби сиёсӣ ва ҳарифони қудратталабашро аз сангарҳои ҷанг берун оварда, бо силоҳи ҷангию лавозимоти ҳарбӣ ва сарбозони ҷангозмудааш дар сари дастгоҳи давлатию сохторҳои идоракунӣ ва мақомоти низомӣ нашинондааст. Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳанӯз дар рӯзҳои аввали Сардори давлати тоҷикон интихоб шуданашон чунин сухани воло гуфта буданд: “Ман кори худро аз сулҳ оғоз мекунам”. Аввалин армуғоне, ки Эмомалӣ Раҳмон дар мақоми Роҳбари давлат ба мардуми тоҷик овард, ин паёми сулҳ буд. Аввалин иқдоми сулҳофаринӣ бо бахшоиши гуноҳи онҳое оғоз ёфт, ки дар муқобили ҳамдигар сангар гирифта буданд.

Дар воқеъ, ин абармарди сиёсат орзуву омоли деринтизори тоҷиконро дар амал татбиқ намуд. Ӯ ин миллати парокандаву парешонро, ки гурӯҳе баҳри амалӣ намудани мақсадҳои нопоки якчанд мансабталабон дар қасди ҷони бародари хеш камон ба даст гирифта буданд, ба ваҳдату сарҷамъии ҳамешагӣ даъват намуда, сулҳро дар кишвари тоҷикон танинандоз кард. Дар кӯтоҳтарин фурсат хомӯш кардани оташи ҷанги хонумонсӯзи дохилӣ дастоварди таърихии Пешвои миллат буд, ки аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ барҳақ чун таҷрибаи нодири сулҳофаринӣ эътироф гардид. Президенти Русия Владимир Путин чунин гуфта буд: “Эмомалӣ Раҳмон дар байни сиёсатмадорони ИДМ яке аз ҷойҳои намоёнро ишғол менамояд. Ва ин бесабаб нест. Тамоми кӯшишҳои вай аз ин шаҳодат медиҳад, ки дар Тоҷикистон ҷараёни сулҳу осоиш ҳамоно амиқтар реша меорад ва дар қиёс бо нуқтаҳое, ки вазъияташон муташанниҷ аст, ин комёбӣ ба худ назир надорад. Ҳар он чи дар Тоҷикистон ба амал меояд ва рух медиҳад, барои бисёр халқҳо ва мамлакатҳо намунаи ибрат аст”.

Бо итминон метавон гуфт, ки халқи волофарҳанги мо бо ҳисси баланди худшиносиву худогоҳии миллӣ ва ифтихор аз давлату давлатдорӣ, дар оянда низ тамоми нерӯи худро баҳри ҳифзи дастовардҳои Истиқлолият, Ваҳдати миллӣ, таҳкими давлатдорӣ, сулҳу субот, рушди минбаъдаи иқтисодиву иҷтимоии Ватани азизамон ва устувор гардонидани мавқеи он дар қатори кишварҳои мутараққии ҷаҳони муосир сафарбар менамоянд.

Исфандиёр БАДАЛОВ, ассистенти ДДК ба номи Абӯабдуллоҳ Рӯдакӣ