Ободию оромии Ватан ва пешрафту дастовардҳои назаррас дар кишвар ба ҳар як ҷавони тоҷик имкон фароҳам овардааст, ки дар дилхоҳ донишгоҳу донишкадаҳои чӣ ватанӣ ва чӣ хориҷӣ таҳсил намоянду соҳибилму мутахассиси варзида гарданд. Хушбахтона, ҷавононе, ки аз ин имконот истифода мекунанд, кам нестанд. Онҳо бо иродаву матонати воло вақту замонро ғанимат дониста, бо неруи созандаи худ паи илму дониш мешаванд ва мехоҳанд ба ин васила дар рушду пешрафти кишварамон саҳмгузор бошанд. Дар ин росто вазифаи мо низ ҳаст, ки ин ҷавонони пурҷӯро чун намуна ба дигар ҷавонони кишвар муаррифӣ созем, то ки онҳо низ қадам дар ин пайроҳа гузоранд. Ҷавоне, ки ҳамроҳаш суҳбат оростем, рӯзу рӯзгораш ба монанди аксар ҷавонон дархури пайравӣ ва омӯзиш аст. Чӣ аз лиҳози ҷавонмардию шуҷоат ва чӣ аз лиҳози паи илму дониш кӯшидан. Ӯ таҳсилдидаи ду донишгоҳи кишвар ва як институти хориҷӣ, хизматкарда дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳ, донандаи чор забони хориҷӣ, номзади илм ва мутахассиси хуби соҳаи хеш мебошад. Мавсуф кори номзадиашро бо забони хориҷӣ ҳимоя карда, мақолаҳои илмиаш дар чандин маҷаллаҳои илмии байналмилалӣ чоп шудаанд. Мо беҳ медонем эшон худ бигӯяд, ки чӣ гуна ба ин ҳама даст ёфт. Чӣ иродае ӯро ҳамроҳ буд, ки тӯли 27 сол мешавад, паи касби илму дониш роҳ мепаймояд, вале хаста намегардад. 

ИНТИХОБИ КАСБ

- Чаро маҳз фанҳои дақиқ?
- Аз замони таҳсил дар мактаби миёна ба фанҳои дақиқ шавқ доштам. Вале, чи тавре мегӯянд, “Математика маликаи фанҳост”, бо он бархурди алоҳида мекардам. Берун аз фанҳои мактабӣ дарси иловагӣ мегирифтам. Илова бар ин, мутахассиси  фанҳои математика ва информатика дар ноҳияи мо кам буд, ҳамчунин ҳамон вақт дар мактабҳо омӯзгорони ин фанҳо талабгори зиёд доштанд. Имкон доштам, ки ҳуқуқшинос ё иқтисодчӣ шавам, вале мушкилии норасоии муаллимон дар мактабҳои ноҳия ва шавқу завқам ба фанҳои дақиқ маро ба факултети математика бурд. Аз замони донишҷӯӣ омӯзгори  фанҳои математика ва информатика шуда, ба хонандаҳо дарс доданро шуруъ кардам.
- Пас, чаро дар оянда омӯзгор намондед? 
- Аслан, омӯзгорӣ як пешаи хубу дӯстдоштанист. Омӯзгор дар рафти таълими шогирдон соҳиби таҷрибаи бузурге мешавад, ки имкон медиҳад, ба таҳқиқоти илмӣ машғул шавад. Ба андешаи ман, барои андӯхтани чунин таҷриба ва сайқал додани он ҳар як муҳаққиқ бояд аз зинаи омӯзгорӣ гузарад. Ман, ки аз даврони донишҷӯӣ ба илм рағбат пайдо кардам, мехостам оянда муҳаққиқ шавам ва рисолаҳои номзадиву доктории худро дифоъ намоям. Бинобар ин, гумон мекунам, норасоии вақт сабаб шуд, ки минбаъд  омӯзгориро тарк кунам, чун кори илмӣ аз инсон омӯзиш ва вақти зиёдро талаб мекунад. 
- Оё тасмим якҷониба буд?
 - Албатта не. Маро волидонам бештар роҳбалад дар ин роҳ шуданд. Модарам, ки худ омӯзгори забони русианд, аз нозукиву душвориҳои роҳи илм огоҳам намуданд. Ҳамчунон, маро ҳамаҷониба дастгирӣ намуданд, то ки аз роҳам барнагардам ва то нуқтаи ниҳоӣ расам. 
- Шумо бештар аз кадоме лаззат бурдед: паи илм будан, ё фаъолияти омӯзгорӣ?
- Вақте як нафар ҳунаре дорад, вазифадор аст, ки онро ба насли наврас омӯзонад. Яъне, бояд ҳама омӯзгор бошанд. Вале бояд бигӯям, ки лаззати кори илмӣ ва фаъолияти омӯзгорӣ баробарвазнанд. Чунин фикр мекунам, ки мақсади асосии ҳар як олим на фақат омӯзиш, балки омӯзонидани илми андӯхтааш ба дигарон аст. Танҳо дар сурати ба шогирдон расонидани илми андӯхтааш ҳар олим рисолати худро анҷом медиҳад. Аз ин рӯ, ин ду ба ҳам пайвастанд, чун шумо кори илмӣ карда, аз илм огаҳтар мешавед, ҳатман шогирд тарбия мекунед ва тарбияи шогирдону омӯзонидани онҳо ин худ омӯзгорист.

ХИЗМАТ ДАР САФИ ҚУВВАҲОИ МУСАЛЛАҲ

- Аз рӯи қоидае, ки ҳаст, Шумо баъди таҳсили донишгоҳ ва доштани билети ҳарбӣ ҳақ доштед ба хизмат наравед. Вале Шуморо чӣ маҷбур сохт, ки ду сол хизмати ҳарбӣ кунед?
- Гарчанде ман билети ҳарбӣ доштам, вале ғурури ҷавонмардиам дар баробари дигар ҳамсолонам, ки дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар адои хизмат мекарданд, нагузошт, ки ман аз ин чиз маҳрум бошам. Ҳамин чиз маро водор сохт, ки ба сафи онҳо пайвандам.
- Кафедраи ҳарбӣ чӣ?
- Он шахсоне, ки дар донишгоҳҳо кафедраи ҳарбӣ мехонанду билет ва унвони ҳарбӣ мегиранд, чӣ будани афсари ҳақиқиро намедонанд. Мисле ки як хонаи зеборо аз берун баҳо медиҳанду аз зебоиҳои дохили он маҳруманд. Афсар ҳамонест, ки воқеан хизмати Ватанро адо мекунад, ҳама чизро аз наздик мебинад, амалан бо онҳо шинос мешавад. 
- Шумо хизмати ҳарбиро чӣ гуна дарёфтед?
- Ман дар қисми ҳарбии 06231-и Қушунҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва зидди ҳавоӣ дар шаҳри Бӯстон (пештара Чкаловск) хизмат кардам. Ҳангоми хизмат дарк кардам, ки дар баробари омӯзишу аз худ кардани дигар касбу корҳо, хизмати ҳарбӣ низ барои инсон бисёр муфид аст. Зеро дар хизмати ҳарбӣ ба дарку фаҳми бисёр чизҳо расидам. 
- Аз нигоҳи Шумо то кадом андоза ба гиромӣ доштани муқаддасот ва дӯст доштани Ватан хизмати ҳарбӣ мусоидат мекунад?
- Бешубҳа вақте шумо ба хизмати ҳарбӣ мераведу вориди он фазо мешавед, диду назар ва даркатон нисбати меҳри Ватану дӯст доштани он ба куллӣ дигар мешавад. Маҳз дар хизмати ҳарбӣ мо ба маънии аслии мафҳумҳое чун озодию оромӣ, сулҳу субот сарфаҳм меравем. Аз ин рӯ, хизматро як амали бисёр муқаддас мешуморам ва аз ҷавонони кишвар эҳтиромона хоҳиш мекунам, ки ду соли худро ба хотири дарки ҳаёту меҳри Ватан ва ҳифзи хоҳару модари худ бахшанд.

РОҲИ ИЛМ

- Чӣ сабаб шуд, ки Шумо барои таҳсил ба Ҷумҳурии Мардумии Чин рафтед?
- Баъди хатми зинаи бакалаврии Донишгоҳи славянии Тоҷикистону Русия, соли 2015 тасмим гирифтам, ки дар ягон кишвари хориҷӣ кори илмӣ кунам.  Хушбахтона,  ҳамин сол барандаи Стипендияи президентии Академияи илмҳои Чин ва Академияи илмҳои ҷаҳон барои докторантони байналхалқӣ гардида, докторанти PhD-и Институти Шинҷионии экология ва географияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии мардумии Чин дар шаҳри Урумчӣ шудам. 
- Дар институте, ки Шумо таҳсил кардед, чӣ бартариятҳо буд?
-Айни ҳол барои нафароне, ки кори илмӣ мекунанд, макон ё ҷо бояд муҳим набошад. Зеро фазои маҷозӣ ба мо имкониятеро додааст, ки дилхоҳ маълумотро дастрас карда метавонем. Вале барои кори илмӣ кардан, дар самти илмҳои дақиқ лабораторияҳо ва таҷҳизоти замонавӣ лозиманд, ки  мо дар кишвари худ аз ин чиз каме танқисӣ мекашем. Бахусус, ман ки ба коркарди маълумоти моҳвораӣ бо мақсади зондкунии Замин машғул будам, бароям дастрасӣ ба чунин маълумот зарур буд. Дар баробари дастрасӣ ба аксҳои моҳвораӣ, дар Институти Шинҷионии экология ва географияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Мардумии Чин беҳтарин ва хубтарин лабораторияҳо мавҷуданд, ки бо истифода аз онҳо кори мо хеле осон мегардид.
- Раванди кори илмӣ чӣ гуна буд?
- Тӯли 5 моҳи аввал дар шаҳри Пекин курсҳои омӯзиширо гузаштем. Дар ин баробар забони чиниро аз худ намудам. Баъдан, вақте мо ба Институти Шинҷионии экология ва географияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии мардумии Чин дар шаҳри Урумчӣ рафтем, таҳқиқу омӯзиши мо бо забони англисӣ сурат гирифт. Албатта, дар самти мазкур ҳама адабиётҳо бо забони русию англисӣ пайдо мешуданд. Бо забони тоҷикӣ мавод хеле кам буд.
- Машаққатҳо буданд?
- Вақте як нафар воқеан ҳисси ватандӯстӣ, ору номуси тоҷикӣ дораду худро тоҷик медонад ва ҳадафи таҳсилаш ин омӯзиш баҳри ободии Ватан аст, мушкилиҳову машаққатҳо барояш ноаён мегузаранд. Машаққат буд, вале ҳамеша нияту ҳадафам дар таҳсил  ин буд, ки баҳри пешрафти илми кишвар фаъолияти илмӣ мекунам. Баҳри ободии Ватани худ заҳмату машаққат кашидан, арзандааст.
- Мавзӯи кори илмии Шумо чист?
- Ҳангоми дар донишгоҳи славянӣ таҳсил карданам, маро ба Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба кор даъват намуданд. Ман, ки аз рӯи ихтисоси аввалаам математик ва информатик будам, маро роҳбари гурӯҳи технологияҳои геоиттилоотӣ таъин намуданд. Ҳангоми фаъолият дар ин вазифа камбудиҳоро дар самти геологияи тоҷик мушоҳида кардам. Бавижа, дарк кардам, ки баъзе аз нақшаҳои геологии минтақаҳои дурдаст ба мушоҳидаҳои олимон мувофиқат намекунанд. Зиёда аз ин, барои омӯзиши дақиқи чунин минтақаҳо неру ва вақти зиёде лозим мешавад. Ҳамчун шахси огаҳ аз технологияҳои геоиттилоотӣ, тасмим гирифтам, ки тавассути аксҳои кайҳонӣ барои омӯзиши геологии минтақаҳои кӯҳсори Тоҷикистон саҳмгузор шавам ва ба пешрафти геологияи  тоҷик кӯмаки кӯчаки худро расонам. Аз ҳамин ҷо мавзӯи кори илмиам “Усули зондикунии дистансионӣ барои харитасозии сохторӣ ва литологӣ дар кӯҳҳои Помир” гардид. 
- Ба чӣ натиҷа расидед? 
- Дар натиҷаи омӯзиши мавзӯи мазкур як усулеро пайдо намудем, ки имкон медиҳад, тавассути аксҳои кайҳонӣ ҷинсҳои кӯҳиро аз рӯи  дараҷаи инъикоси нурашон  тасниф намуда, сохтори геологии минтақаҳои кӯҳсорро муайян намоем. Бо истифода аз ин усул метавонем харитасозии геологии мавзеъҳоеро ба монанди кӯҳсори Помир ва Тиёншон дар муддати нисбатан кӯтоҳ ва бо сарфи неруи хеле камтар анҷом диҳем. 
- Чӣ нақшаҳо доред?
- Тасмим дорам, ки дар Академияи илмҳои кишвар фаъолияти илмии худро идома диҳам ва донишҳои гирифтаамро дар амал татбиқ намоям. Ба дигар кишварҳои пешрафта сафар кунаму таҷриба ва зинаҳои баландтари илмиро баҳри татбиқи он дар рушди кишвари азизам аз худ намоям.
- Дар фаъолияти минбаъдаи илмиатон барору комёбӣ мехоҳем.
- Ташаккур ба Шумо ва ҳайати эҷодии рӯзномаи “Ҷавонони Тоҷикистон”, ки ба мо-ҷавонон ҷиҳати ибрози фикру назар минбари андеша медиҳед.

Шарҳи ҳол

Ҷавҳар Аминов соли 1985 дар ноҳияи Ҷаббор Расулов, деҳаи Зарафшон, дар оилаи коргар ба дунё омадааст. Дар синни 7 - солагӣ ба МТМУ №12 - и н. Ҷ. Расулов ба синфи якум рафтааст. Соли 2002 баъди хатми мактаби миёна ҳуҷҷатҳояшро барои идомаи таҳсил ба Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи Б. Ғафуров, ба факултаи математика месупорад. Аз соли 2006-ум дар баробари таҳсил дар МТМУ №12 чун омӯзгори фанни математика ва информатика ба фаъолияти омӯзгорӣ мепардозад. Ҳамзамон, баъди хатми донишгоҳ, соли 2007 дар Ҳукумати ноҳияи Ҷ. Расулов ба ҳайси мутахассиси пешбар фаъолияти корӣ намудааст. Соли 2009 бо хоҳиши худ ба сафи Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар ворид шуда, ду сол чун афсар хизмати Ватан-Модар кардааст. Аз соли 2013 ҷиҳати сайқал додани донишу малакаи худ ва идома додани фаъолияташ дар самти илм ҳуҷҷатҳояшро дар Донишгоҳи славянии Тоҷикистону Русия ба факултети иқтисод дар бахши ғоибона месупорад. Ҳамзамон дар Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои фаъолияти илмӣ даъват мешавад. Соли 2015 ба гирифтани Стипендияи президенти Академияи илмҳои Чин ва Академияи илмҳои ҷахон барои докторантони байналхалқӣ (CAS-TWAS President’s fellowship for international doctoral students) мушарраф мегардад ва ба Ҷумҳурии Мардумии Чин ба ҳайси докторанти PhD сафар кардааст. Баъди чор соли таҳсил - соли 2019 бо муваффақият рисолаи илмии худро дар мавзӯи “Усули зондикунии дистансионӣ барои харитасозии сохторӣ ва литологӣ дар кӯҳҳои Помир” (A Remote Sensing Approach For Structural and Lithological Mapping In The Pamir Mountains) бо забони англисӣ ҳимоя намуда, ба Тоҷикистон баргаштааст. Ҷавҳар Аминов оиладор ва соҳиби се фарзанд мебошад.