ВАРЗИШ
Ҷумъа 26 Апрел 2024 01:36
5374
Кумитаи байналмилалии олимпӣ (КБО) чанде пеш хостгори он буд, ки сар карда аз Бозиҳои олимпии Токио-2020 гӯштинро аз барномаи бозиҳои олимпӣ хориҷ намояд. Вале пас аз мулоҳизарониҳо зимни иҷлосияи КБО дар моҳи сентябри соли 2013 қарор шуд, ки бозии гӯштин бо кам кардани дараҷаҳои вазнӣ миёни мардон ва зиёд кардани дараҷаҳои вазнӣ миёни бонувон (қаблан мусобиқа миёни мардон аз рӯи 14 вазн, миёни занон 4 вазн сурат мегирифт) чун намуди олимпӣ боқӣ монад.

Гӯштин аз қадимтарин намуди варзиши олимпӣ мебошад. Мусобиқа оид ба гӯштин аз аввалин Бозиҳои олимпии соли 1896 дар Афинаи Юнон ба барномаи Бозиҳои олимпӣ ворид гардидааст (ғайр аз Бозиҳои олимпии Париж-1900).

Аввалин мусобиқа оид ба гӯштин дар вазни озод, равияи юнонӣ-римӣ баргузор шуда, дар Олимпиадаи соли 1904 дар Сент Луис мусобиқа аз рӯи вазнҳо танҳо дар равияи тарзи озод сурат гирифтааст. Қаблан дар ин намуди варзиш фақат мардҳо иштирок мекарданд, вале аз соли 2004 иштироки занон низ дар ин намуди варзиш (Бозиҳои олимпии Афина) вориди барномаи бозиҳо гардид.

Дар Тоҷикистон гӯштини тарзи озод, юнонӣ-римӣ яке аз намудҳои маъмули варзишӣ мебошад, ки пас аз соҳибистиқлолӣ дар ҷумҳурӣ рӯ ба рушд ниҳода, соли 1999 Федератсия гӯштини Тоҷикистон ба фаъолият оғоз намуд.

Дар замони Иттиҳоди Шӯравӣ баъзе аз варзишгарони мо дар ин намуди варзиш миёни 15 давлати Иттиҳоди Шӯравӣ садрнишин буданд, аммо бинобар сабаби масъалаҳои сиёсӣ роҳи Бозиҳои олимпӣ барояшон баста буд ва наметавонистанд, ки варзиши миллати тоҷикро ба ҷаҳониён муаррифӣ намоянд. Маҳз Истиқлолияти кишвар сабаб гардид, ки солҳои охир намояндагони ин ришта аз Тоҷикистон дар мусобиқаҳои берун аз кишвар маҳорату матонат нишон дода, эҳё гардидани ин навъи варзиш дар мулки тоҷиконро ба дигарон муаррифӣ сохтанд.

Имрӯзҳо варзишгарони тоҷик аз ин намуди гӯштин дар мусобиқаҳои байналмилалӣ на як-ду нафар варзишгар, балки тими мунтахаб ҳунарнамоӣ мекунанд. Пас аз мусобиқаи Осиёи Марказӣ, ки соли 2003 дар пойтахти кишвари азизамон шаҳри Душанбе баргузор шуд, ба дастаи яккачини кишвар дар намуди гӯштини тарзи озод варзишгарони пурқувват ва соҳибтаҷриба пайвастанд, аз қабили Юсуф Абдусаломов, Никалай Ноев, Зелимхон Юсупов. Ин варзишгарон дар берун аз кишвар маҳорати худро сайқал дода, Парчами Тоҷикистонро дар мусобиқаҳои байналмилалӣ борҳо баланд бардоштаанд. Аз миёни онҳо Юсуф Абдусаломов, номашро дар саҳифаи варзиши кишвар аз намуди гӯштини тарзи озод бо хатти заррин ҳакокӣ намуд. Зеро ӯ дар се бозиҳои тобистонаи Олимпӣ шарафи Тоҷикистонро ҳимоя намуд. Аз Олимпиадаи соли 2004 (Афина) то Олимпиадаи Лондон-2012 Юсуф бо маҳорату малакаи худ дар мусобиқаҳои байналмилалӣ парчами кишварро парафшон намуда, соли 2008 аввалин шуда, роҳхати Бозиҳои олимпиии Пекинро соҳиб шуд ва дар ин олимпиада мақоми дуюмро сазовор гардид.

Пас аз ин гуна натиҷаҳо роҳи дастпарварони соҳа барои мақомҳои ифтихорӣ кушода шуда, дар мусобиқаи Осиё солҳои 2010, 2011, 2014 паҳлавонони тоҷик ҷойҳои намоёнро сазовор шуданд. Инчунин дар аввалин Бозиҳои олимпии наврасон, ки соли 2010 дар Сингапур баргузор шуд, Баҳодур Қодиров (вазни 63 кило) медали нуқраро ба ватан овард.

Варзишгарони Тоҷикистон дар ин намуди варзиш дар Бозиҳои олимпии Атланта-1996 дар ҳайати 1 нафар, дар Бозиҳои олимпии Афина-2004 - 3 нафар, дар Бозиҳои олимпии Пекин-2008 - 2 нафар, дар Бозиҳои олимпии Лондон-2012 - 4 нафар иштирок кардаанд. Аммо паҳлавонони гӯштини тарзи озод дар Бозиҳои тобистонаи олимпии Рио-де-Жанеро-2016 эстафетаро аз даст доданд. Чеҳраҳои варзиши гӯштини тарзи озоди Тоҷикистон бо сабабҳои гуногун аз ҳаққи ширкат дар олимпиада маҳрум гаштанд.

Дастпарварони Федератсияи гӯштин пас аз Олимпиадаи Рио-2016 машқу тамринҳоро дучанд карда, баҳри роҳ ёфтан ба бозиҳои Токио-2020 дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ иштироки худро афзун намуданд. Моҳи майи соли 2018 дар шаҳри Тошканди Ҷумҳурии Ӯзбекистон Чемпионати Осиё оид ба гӯштини юнонӣ-римӣ ва тарзи озод баргузор гардид ва паҳлавонони навраси тоҷик дар он иштирок карда, сазовори 4 медал (2 нуқра ва 2 биринҷӣ) шуданд. Пасон, шарафи варзиши ҷумҳурии моро дар чемпионати Осиё миёни ҷавонон 13 нафар варзишгар аз рӯи намудҳои гӯштини озод ва юнонӣ-румӣ ҳимоя намуданд. Ин мусобиқа моҳи майи соли 2018 дар шаҳри Деҳлии пойтахти Ҷумҳурии Ҳиндустон баргузор шуда, варзишгарони мо бо 2 медал ба ватан баргаштанд. Дар соли 2018 инчунин дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба гӯштин (тарзи озод ва юнонӣ-римӣ) дар 18-ум Бозиҳои Осиё, ки аз 18 август то 2 сентябр дар шаҳрҳои Ҷакарта ва Палембанги Индонезия баргузор шуд, дар ҳайати 10 нафар ширкат намуданд.

Дастпарварони федератсия зимни Бозиҳои Осиё дар ин намуди гӯштин 5 медал (3 нуқра, 2 биринҷӣ) ба даст овардаанд. Медалҳои нуқра ба Лидия Карамчакова (вазни 48 кг, тарзи озод, Бусан-2002), Юсуф Абдусаломов (вазни 74 кг, тарзи озод, Бусан-2002), Зелимхон Юсуфов (вазни 65 кг, тарзи озод, Инчон-2014), медалҳои биринҷӣ бошад, ба Шамил Алиев (вазни 84 кг, тарзи озод, Бусан-2002) ва Муродҷон Тӯйчиев (вазни 120 кг, юнонӣ-римӣ, Гуанжоу-2010) тааллуқ доранд.

Баҳри рушд ёфтани намудҳои гӯштин дар кишвар моҳи майи соли 2018 дар шаҳри Душанбе семинари омӯзишӣ барои мураббиёни гӯштини тарзи озод ва юнонӣ-римӣ доир шуд. Семинар дар доираи Барномаи рушди сохтори Федератсияи гӯштини Тоҷикистон бо маблағгузории Кумитаи байналмилалии олимпӣ роҳандозӣ гардида, мураббиёни ин намуди варзиш аз шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ дар машғулиятҳои назариявӣ ва амалӣ иштирок карда, аз мутахассиси сатҳи байналмилалӣ Шодӣ Баҳромов нозукиҳои гӯштин ва тарзу усулҳои нави онро, ки аз ҷониби Федератсияи байналмилалии гӯштин муқаррар шудааст, омӯхтанд.

Бино ба маълумоти ноиби раиси Федератсияи гӯштини Тоҷикистон Шодӣ Баҳромов дар ҷумҳурӣ 3 нафар мутахассисони сатҳи байналмилалӣ фаъолият менамоянд, ки дар мусобиқаҳои ҷаҳонӣ ба ҳайси довар ширкат мекунанд.

Ӯ гуфт: “22-уми феврали соли 2018 ҷаласаи ғайринавбатии Шӯрои Федератсияи гӯштини Тоҷикистон (тарзи озод, юнони-румӣ, гӯштини тоторӣ) баргузор гардид ва дар он Мирзоалӣ Комил Ҷумъахон сардори Корхонаи воҳиди давлатии “Роҳи оҳан” раиси Федератсияи гӯштини Тоҷикистон интихоб шуд. Инчунин Исмоил Исмоилов котиби генералии федератсия таъин гардид. Пас аз интихоби роҳбари нав федератсия кори худро ҷонок намуда, баҳри рушд додани соҳа чораҳои заруриро дида истодаанд”.

Соли 2019, ки барои намудҳои варзиши олимпӣ соли ҷамъоварии холҳо мебошад, дастпарварони Федератсияи гӯштин низ аз оғози мавсими нав машқу тамринҳои дастаҷамъиро шуруъ намуда, барои мусобиқаҳои қитъавӣ ва байналмилалӣ омода шуда истодаанд.

Абдурозиқ Олимов, сармураббии гӯштини тарзи озод зимни суҳбат гуфт: “Дар ҳоли ҳозир дастаи мунтахаби гӯштини тарзи озод дар Муасиссаи давлатии ҷумҳуриявии тайёрии олимпии дастаҳои мунтахаб машқҳои таълимӣ ва тамриниро барои омода шудан ба чемпионати кишвар анҷом дода истодаанд. Пас аз чемпионати Тоҷикистон, ки моҳи марти соли ҷорӣ баргузор мешавад, мо боз бо даста ҷамъомади машқи таълимӣ-варзишӣ гузаронида, ба чемпионати Осиё, ки аз 23 то 28 - уми апрел дар шаҳри Хуани Ҷумҳурии Мардумии Чин ҷараён мегирад, омода мешавем. Ин мусобиқа ба мо роҳ ба суи дарёфти холҳои Токио-2020-ро мекушояд”.

Дар раддабандии ҷаҳонӣ варзишгари дастаи мунтахаб оид ба намуди тарзи озод Шарипов Ғуломҷон дар ҷойи 16-ум қарор дорад. Варзишгарони дигар бошанд, аз сабаби иштирок накардан дар мусобиқаҳои байналмилалӣ дар раддабандӣ мавқеи назаррас надоранд.

Абдурозиқ Олимов, сармураббии гӯштини тарзи озод, мегӯяд, ки барои роҳ ёфтан ба раддабандии ҷаҳонӣ варзишгарони моро мебояд, дар Гран-Приҳои соли 2019 иштирок намоянд. Ӯ гуфт: “Дар соли 2019, ки чандин Гран-Прӣ, аз қабили мусобиқаи байналмилалӣ ба номи И.Яригин, рӯзҳои 25-27-уми моҳи январ дар шаҳри Красноярски Федератсияи Русия, мусобиқаи байналмилалии Ҷоми Тахтӣ, 7-8 феврал дар шаҳри Теҳрони ҷумҳурии Эрон, мусобиқаи байналмилалии Али-Алиев рӯзҳои 9-13-уми май дар шаҳри Каспейски Русия, мусобиқаи байналмилалии Гран-Прӣ рӯзҳои 16-19 май дар шаҳри Улам-Удеи ҷумҳурии Русия, мусобиқаи байналмилалии А.Медведов рӯзҳои 9-11 август дар шаҳри Мински Ҷумҳурии Белорусия баргузор мешаванд бояд варзишгарони мо ширкат намуда, барои ворид шудан ба раддабандии байналмилалӣ мавқеъҳои намоёнро ишғол намоянду пасон роҳхати Чемпионати ҷаҳонро, ки моҳи сентябр мегузарад, ба даст оранд”.

Иттиҳоди ҷаҳонии гӯштин (United World Wrestling) шаҳри Остона, пойтахти Қазоқистонро макони баргузории чемпионати ҷаҳон оид ба гӯштин (гӯштини озод, юнонӣ-римӣ) қабул карда, ин мусобиқа аз 14 то 22-уми сентябри соли 2019 доир мегардад.

Чемпионати ҷаҳонии соли 2019 нахустин мусобиқаи интихобӣ барои дарёфти роҳхат ба Бозиҳои олимпии соли 2020 дар Токио хоҳад буд. Ғолибони 6 вазни олимпӣ дар гӯштини тарзи озод, 6 вазн дар гӯштини юнонӣ-римӣ ва 6 вазн дар гӯштини бонувон соҳиби аввалин роҳхатҳои олимпӣ мегарданд. Роҳхатҳои дигар дар мусобиқаҳои қитъавӣ ва интихобӣ дода мешаванд.

Ба таъкиди масъулини соҳа: “Варзишгари тоҷик Муҳаммад Икромов, ки дар давраи донишҷӯияш аз ҷониби Русия баромад мекард, дар вазни -57 кг ду маротиба ғолиби Ҷоми Аврупо гардидааст. Ин варзишгар айни ҳол шомили тими мунтахаби Тоҷикистон гардида, яке аз чеҳраҳои нав мебошад. Аз Муҳаммад умед дорем, ки роҳхати Бозиҳои Олимпии Токио-2020-ро ба даст оварда, дар ин мусобиқа сазовори ҷои ифтихорӣ мегардад. Инчунин аз Искандари Рустам, ки соли 2012 дар Бозиҳои тобистонаи Лондон-2012 ширкат намуда буду айни ҳол дар ҳолати хуби варзишӣ қарор дорад, умеди роҳхати Бозиҳои Олимпиро дорем. Боз якчанд варзишгарони ҷавони кишвар дар дастаи мутахаб мебошанд, ки имкони роҳхати бозиҳои олимпиро дороанд”.

Дар XXXII Бозиҳои тобистонаи олимпӣ Токио – 2020, мусобиқаи гӯштин аз рӯи 18 қувваозмоӣ доир мешавад: гӯштини озод миёни мардон 6 категорияи вазнӣ – -57кг, -65кг, -74кг, -86кг, -97кг, -125кг, гӯштини юнонӣ-румӣ миёни мардон 6 категорияи вазнӣ – -60кг, -67кг, -77кг, -87кг, -97кг, -130кг, гӯштини бонувон 6 категорияи вазнӣ – -50кг, -53кг, -57кг, -62кг, 68кг, -78кг.

Дар намуди гӯштин ҳамагӣ 288 варзишгар (192 нафар миёни мардон, 96 нафар миёни бонувон) иштирок мекунанд. Аз ҳар Кумитаи олимпӣ 18 нафар (12 нафар миёни мардон, 6 нафар миёни бонувон – 1 нафар дар як қувваозмоӣ). Варзишгарон тариқи мусобиқаҳои интихобии олимпӣ соҳиби роҳхат мешаванд. 108 роҳхат дар чемпионати ҷаҳон-2019 дода шуда, 144 нафар тариқи мусобиқаҳои интихобии қитъавӣ, 36 нафар тариқи мусобиқаҳои интихобии ҷаҳонӣ ба Токио сафарбар мегарданд.

Иттиҳоди ҷаҳонии гӯштин барои Амрико, Аврупо, Осиё 36-ҷой ва барои қитъаҳои Африқо-Уқёнус 36 ҷой ҷудо кардааст. Варзишгароне, ки дар Чемпионати ҷаҳон-2019 соҳиби роҳхат мешаванд, ҳуқуқи иштирок дар мусобиқаҳои интихобиро надоранд. Кумитаҳои олимпӣ низ дар категорияи вазние, ки роҳхат гирифтаанд, варзишгари дигарро сафарбар карда наметавонанд. Ду ҷои аввали ҳар категорияи вазнии мусобиқаҳои интихобӣ соҳиби роҳхати олимпӣ мегарданд. Дар қитъаи Осиё, агар варзишгарони кишвари мизбон (Ҷопон) натавонанд, 1 роҳхат миёни мардон ва 1 роҳхат миёни бонувон ба даст оваранд, пас шумораи ҷойҳо то 34 адад кам ва ба 2 варзишгари кишвари мизбон квота дода мешавад.

Ҳамин тавр 36 роҳхати боқимонда ба барандагони ҷойҳои якуму дуюми ҳар категорияи вазнии мусобиқаи интихобии ҷаҳонӣ дода мешавад. Варзишгароне, ки дар чемпионати ҷаҳон ё мусобиқаи интихобии қитъавӣ соҳиби роҳхат шудаанд, ҳуқуқи иштирок дар мусобиқаи интихобии ҷаҳониро надоранд. Кумитаҳои олимпӣ низ ҳуқуқ надоранд, дар категорияи вазние, ки роҳхат доранд, варзишгари дигарро сафарбар намоянд.

Дар Тоҷикистон аз намуди гӯштин Искандари Рустам аз дастгирии молиявии олимпӣ бархурдор буда, барои дарёфти роҳхати Бозиҳои олимпии Токио-2020 талош дорад. Дар баробари ӯ аъзои дастаи мунтахаби Тоҷикистон оид ба гӯштини тарзи озод ва юнонӣ-румӣ Анақулов Фарҳод, Файзиев Абулқосим, Ҷамшед Шарифов, Гамид Ҷалилов, Сорбон Абдулҳаев, Баҳодур Қодиров, Ғуломҷон Шарифов, Комилҷони Сафаралӣ, Бахтовар Ҳасанов, Суҳроб Абдулҳаев, Мубинҷон Ахмедов, Азмиддин Ваҳҳобов, Суҳроҷ Азизов, Султошои Сайфулло ва дигарон барои ба даст овардани роҳхати Бозиҳои олимпии Токио-2020 кӯшиш мекунанд.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм